Cá rô phi là một thực phẩm dinh dưỡng và có giá thành khá rẻ. Do đó, loại cá này được nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu đã làm nổi bật những lo ngại về hàm lượng chất béo có trong cá rô phi. Theo các chuyên gia, lợi ích và nguy hiểm của cá rô phi phụ thuộc phần lớn vào sự khác biệt trong việc nuôi trồng cá.
1. Tìm hiểu về cá rô phi
Theo các nhà nghiên cứu, từ hình ảnh minh họa từ các ngôi mộ Ai Cập cho thấy cá rô phi được nuôi cách đây hơn 3.000 năm. Trên thực tế, cá rô phi có thể là một trong những loài cá đầu tiên từng được nuôi. Kể từ thời điểm đó, nuôi cá rô phi đã có sự phát triển bùng nổ và được xếp hạng là loài cá được nuôi nhiều thứ hai trên hành tinh.
Cá rô phi là một loại cá nước ngọt có tên tiếng Anh là cichlid.
Cá rô phi hoang có nguồn gốc từ châu Phi. Tuy nhiên, hiện nay loài cá này đã có mặt ở khắp các nước trên thế giới và được nuôi ở hơn 135 quốc gia. Cho đến nay, Trung Quốc là quốc gia có sản xuất cá rô phi lớn nhất thế giới. Họ sản xuất hơn 1,6 triệu tấn cá mỗi năm và cung cấp phần lớn lượng cá rô phi nhập khẩu của Hoa Kỳ.
Đặc điểm của loại cá này là dễ nuôi và phát triển.
Bởi chúng có thể sống trong không gian đông đúc, lớn nhanh và thức ăn cho cá cũng có giá thành thấp. Thuận lợi trong việc nuôi trồng giúp giá thành của cá rô phi cũng thấp hơn so với các loài thủy sản nước ngọt khác. Cá rô phi là loại cá có vị thanh nhẹ nên đây là một lựa chọn tuyệt vời cho những người mới tập ăn hải sản. Là một loại cá trắng đa năng, cá rô phi có thể kết hợp hoàn hảo với hầu hết các loại gia vị và nước sốt, đồng thời có thể thay thế tốt cho thịt gà trong các bữa ăn.
2. Thành phần dinh dưỡng của cá rô phi
Cá rô phi có nguồn protein và chất dinh dưỡng tuyệt vời. Trong khoảng 100 gram cá rô phi chứa 26 gram protein và 128 calo. Bên cạnh đó, loài cá này còn có hàm lượng vitamin, khoáng chất, niacin, vitamin B12, phốt pho, selen và kali cao.
Thành phần dinh dưỡng cá rô phi có trong 100 gram cá rô phi như sau:
- Lượng calo: 128
- Carb: 0 gram
- Chất đạm: 26 gram
- Chất béo: 3 gam
- Niacin: 24% RDI
- Vitamin B12: 31% RDI
- Phốt pho: 20% RDI
- Selenium: 78% RDI
- Kali: 20% RDI
3. Những rủi ro khi ăn cá rô phi
3.1. Tăng nguy cơ bị viêm
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng sự mất cân bằng giữa omega 6 và omega 3 trong cá rô phi sẽ làm tăng nguy cơ gây gây viêm. Thực tế, cá được coi là thực phẩm lành mạnh nhất bởi chúng có chứa hàm lượng lớn omega-3 và omega-6 như: cá hồi, cá ngừ, cá mòi… Omega-3 được biết đến là chất béo lành mạnh giúp giảm viêm và chất béo trung tính trong máu. Omega-3 rất quan trọng đối với chức năng miễn dịch và quá trình đông máu. Bổ sung chất dinh dưỡng này thường xuyên sẽ giúp bạn ngăn ngừa khả năng mắc bệnh tim mạch.
Cơ thể không thể tự tạo omega 3 và omega 6, nên chúng ta cần hấp thụ cả hai chất này từ chế độ ăn uống.
Tuy nhiên, hàm lượng axit béo omega 3 trong cá rô phi thấp hơn ít nhất mười lần omega-3 cá hồi. Hơn nữa, cá rô phi chứa nhiều axit béo omega-6 hơn omega-3. Axit béo omega-6 còn gây nhiều tranh cãi, tuy nhiên, chất dinh dưỡng này được cho là kém lành mạnh hơn omega-3. Thậm chí việc ăn quá nhiều thực phẩm giàu axit béo omega 6 có thể gây hại cho sức khỏe và tăng nguy cơ bị viêm. Nhiều chuyên gia chỉ ra rằng nếu bạn đang mắc các bệnh liên quan đến viêm nhiễm như bệnh tim thì nên hạn chế ăn cá rô phi.
Chúng ta nên đặt mục tiêu nhận omega-6 chủ yếu từ các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như quả hạch, các loại hạt thay vì từ thực phẩm chế biến sẵn như thức ăn nhanh và đồ ăn nhẹ đóng gói như bánh quy, khoai tây chiên.
3.2. Cá rô phi thường ăn phân động vật
Theo báo cáo từ Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) tiết lộ rằng cá nuôi ở Trung Quốc thường được cho ăn phân của động vật chăn nuôi. Phương pháp chăn nuôi này sẽ giúp người chủ trang trại tiết kiệm được chi phí nhưng lại khiến cá dễ nhiễm các loại vi khuẩn như Salmonella. Loại vi khuẩn này được tìm thấy trong chất thải động vật có thể làm ô nhiễm nước và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý.
Bên cạnh đó, cá rô phi là loài ăn tạp, ăn thực vật phù du, sinh vật sống dưới nước, thực vật thủy sinh, động vật không xương sống nhỏ, động vật đáy, mảnh vụn và màng vi khuẩn có liên quan đến mảnh vụn.
3.3. Cá rô phi có thể bị ô nhiễm bởi các hóa chất có hại
Năm 2007-2012, đã có 187 lô hàng cá rô phi từ Trung Quốc bị FDA từ chối do không đáp ứng đủ các tiêu chuẩn an toàn. Cơ quan chức năng tìm thấy trong các lô hàng này có chứa các hóa chất như: lượng dư thừa thuốc thú ý và các chất phụ gia không an toàn. Những chất này khi đi vào cơ thể con người có thể dẫn đến nhiều bệnh lý, thậm chí là ung thư.
Do đó, các chuyên gia khuyến cáo bạn nên sử dụng các loại cá được nuôi trồng và có nguồn gốc từ Hoa Kỳ, Canada, Hà Lan, Peru, Ecuador,.. Cá rô đánh bắt tự nhiên sẽ tốt và dinh dưỡng hơn các loại cá nuôi trồng. Một số loại cá hồi, cá trích có nhiều omega 3 hơn cá rô phi và an toàn hơn khi sử dụng.