Phấn hoa ong là hỗn hợp từ phấn hoa, mật hoa, enzyme, mật ong, sáp và dịch tiết của ong.
Gần đây, phấn hoa ong đã nhận được sự chú ý trong cộng đồng y khoa vì nó có chứa các chất dinh dưỡng, axit amin, vitamin, lipid và hơn 250 hoạt chất khác nhau. Nhờ đó, Bộ Y tế nước Đức đã công nhận phấn hoa ong là một loại thuốc dùng trong y tế. Dưới đây là 11 lợi ích sức khỏe của phấn ong được khoa học chứng minh.
1. Thành phần dinh dưỡng dồi dào với hơn 250 chất hoạt động
Phấn hoa ong có một danh sách các thành phần dinh dưỡng ấn tượng. Bạn không nên nhầm lẫn phấn hoa ong với các sản phẩm từ ong khác như mật ong, sữa ong chúa hoặc sáp ong. Những sản phẩm này có thể không chứa phấn hoa hoặc có thể chứa các chất khác.
Phấn hoa ong chứa hơn 250 chất hoạt tính sinh học, bao gồm protein, carbs, lipid, axit béo, vitamin và khoáng chất, enzyme và chất chống oxy hóa.
Hạt phấn ong bao gồm khoảng:
- Carbs: 40%
- Protein: 35%
- Nước: 4 – 10%
- Chất béo: 5%
- Các chất khác: 5 – 15%
Ngoài ra phấn hoa ong còn chứa nhiều chất, bao gồm vitamin, khoáng chất, kháng sinh và chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, hàm lượng dinh dưỡng phấn hoa phụ thuộc vào nguồn thực vật mà ong sử dụng làm phấn hoa ong và mùa chúng được thu thập.
Chẳng hạn, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng phấn hoa ong thu thập từ cây thông có khoảng 7% protein, trong khi phấn hoa được thu thập từ các cây cọ lên đến 35% protein. Ngoài ra, phấn hoa ong thu hoạch trong thời gian mùa xuân có thành phần axit amin khác biệt đáng kể so với phấn hoa thu được trong mùa hè.
2. Hàm lượng chất chống oxy hóa cao bảo vệ khỏi các gốc tự do và bệnh mãn tính
Phấn hoa ong chứa rất nhiều chất chống oxy hóa, trong đó có flavonoid, carotenoids, quercetin, kaempferol và glutathione
Chất chống oxy hóa bảo vệ cơ thể chống lại các phân tử có khả năng gây hại được gọi là gốc tự do. Tổn thương do các gốc tự do có liên quan đến các bệnh mãn tính như ung thư và tiểu đường type 2.
Các nghiên cứu trong ống nghiệm, động vật và một số nghiên cứu ở người đã chỉ ra rằng chất chống oxy hóa có trong phấn hoa ong có thể làm giảm tình trạng viêm mãn tính, loại bỏ vi khuẩn có hại, chống nhiễm trùng và chống lại sự phát triển và lan rộng của khối u. Tuy nhiên, hàm lượng chất chống oxy hóa ong phấn hoa cũng phụ thuộc vào nguồn thực vật của nó.
3. Có thể các yếu tố nguy cơ bệnh tim dưới như mỡ máu cao và cholesterol
Bệnh tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới. Nồng độ lipid và cholesterol trong máu cao có liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Phấn hoa ong có thể làm giảm các yếu tố nguy cơ này. Chẳng hạn, các nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng chiết xuất phấn hoa của ong có thể làm giảm nồng độ cholesterol trong máu, đặc biệt là cholesterol xấu LDL.
Ở những người bị cận thị do hẹp các mạch máu ở mắt, phấn hoa ong làm giảm mức cholesterol trong máu, làm cải thiện tầm nhìn ở những bệnh nhân này.
Ngoài ra, chất chống oxy hóa trong phấn ong có thể bảo vệ lipid khỏi quá trình oxy hóa. Khi lipid oxy hóa chúng có thể kết tụ lại với nhau, hạn chế lưu thông trong các mạch máu và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch
4. Có thể tăng cường chức năng gan và bảo vệ gan của bạn khỏi các chất độc hại
Gan là một cơ quan quan trọng giúp phá huỷ và loại bỏ độc tố khỏi máu của bạn. Các nghiên cứu trên động vật đã phát hiện ra rằng phấn hoa ong có thể tăng cường khả năng giải độc.
Ở động vật già, phấn hoa ong đã tăng cường bảo vệ chống oxy hóa gan và loại bỏ nhiều chất thải hơn, như malondialdehyde và ure từ máu.
Các nghiên cứu khác trên động vật cho thấy chất chống oxy hóa phấn hoa ong bảo vệ gan chống lại tổn thương từ một số chất độc, bao gồm cả quá liều thuốc. Phấn hoa ong cũng thúc đẩy quá trình phục hồi tế bào gan.
5. Chứa một số hợp chất có đặc tính chống viêm
Phấn hoa ong đã được sử dụng từ xưa nhằm mục đích giảm viêm và sưng. Một nghiên cứu trên động vật cho thấy chiết xuất phấn hoa của ong làm giảm sự sưng ở chuột đến 75%.
Trên thực tế, tác dụng chống viêm của nó tương đương với một số loại thuốc chống viêm không steroid như phenylbutazon, indomethacin, analgin và naproxen.
Phấn hoa chứa một số hợp chất có thể làm giảm viêm và sưng, bao gồm quercetin chống oxy hóa, làm giảm sản xuất axit béo omega-6 gây viêm, chẳng hạn như axit arachidonic. Các hợp chất có nguồn gốc từ thực vật trong phấn hoa ong có thể ngăn chặn các quá trình kích thích sản xuất các hormone gây viêm như tumor necrosis factor (TNF).
6. Có thể giúp bạn tránh được bệnh tật bằng cách tăng cường miễn dịch và tiêu diệt vi khuẩn
Phấn hoa ong có thể tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn, giúp bạn tránh được bệnh tật và các phản ứng không mong muốn.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó có thể làm giảm mức độ nặng và tần suất khởi phát của dị ứng. Trong một nghiên cứu, phấn hoa ong đã được chứng minh là làm giảm đáng kể sự kích hoạt của các tế bào mast. Khi các tế bào mast này bị kích hoạt, chúng sẽ giải phóng các hóa chất gây ra phản ứng dị ứng. Ngoài ra, một số nghiên cứu ống nghiệm đã xác nhận rằng phấn hoa ong có đặc tính kháng khuẩn mạnh.
Chiết xuất phấn hoa ong đã được tìm thấy để tiêu diệt các vi khuẩn có khả năng gây bệnh như E. coli, Salmonella, Pseudomonas aeruginosa, cũng như những vi khuẩn gây nhiễm trùng tụ cầu khuẩn.
7. Có thể hỗ trợ chữa lành vết thương và ngăn ngừa nhiễm trùng
Phấn hoa ong có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa, có thể hỗ trợ cơ thể bạn chữa lành vết thương. Ví dụ, nghiên cứu trên động vật cho thấy chiết xuất phấn hoa ong có hiệu quả tương tự trong điều trị vết thương bỏng là bạc sulfadiazine, một thuốc thường dùng trong điều trị bỏng và gây ra ít tác dụng phụ hơn.
Một nghiên cứu khác trên động vật cho thấy rằng bôi một loại dầu thơm có chứa phấn ong lên vết bỏng giúp tăng đáng kể quá trình chữa bệnh so với các loại thuốc thông thường.
Đặc tính kháng khuẩn của ong phấn hoa cũng có thể ngăn ngừa nhiễm trùng, một yếu tố nguy cơ chính có thể làm ảnh hưởng đến quá trình chữa lành vết thương, vết cắt, trầy xước và bỏng.
8. Có thể có đặc tính chống ung thư
Phấn hoa ong có thể có các ứng dụng trong điều trị và ngăn ngừa ung thư. Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã tìm thấy chiết xuất phấn hoa ong để ức chế sự phát triển của khối u và kích thích quá trình chết theo chương trình của tế bào (apoptosis) trong ung thư tuyến tiền liệt, đại tràng và ung thư máu.
Phấn hoa ong từ cây nhâm xôi (Cistus incanus L.) và liễu trắng (Salix alba L.) có thể có đặc tính kháng estrogen, có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt và tử cung. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu thực hiện trên con người.
9. Giảm các triệu chứng mãn kinh như bốc hỏa
Thời kỳ mãn kinh là giai đoạn đánh dấu sự chấm dứt kinh nguyệt ở phụ nữ, thường đi kèm với các triệu chứng khó chịu như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, thay đổi tâm trạng và rối loạn giấc ngủ. Các nghiên cứu cho thấy phấn hoa ong có thể làm giảm bớt một số triệu chứng mãn kinh.
Trong một nghiên cứu, 71% phụ nữ cảm thấy rằng các triệu chứng mãn kinh của họ được cải thiện trong khi sử dụng phấn ong. Trong một nghiên cứu khác, 65% phụ nữ dùng thực phẩm bổ sung phấn hoa có ít triệu chứng của cơn bốc hoả hơn. Những phụ nữ này cũng cho thấy những cải thiện sức khỏe khác, chẳng hạn như ngủ ngon hơn, giảm cáu gắt, giảm đau khớp và cải thiện tâm trạng và năng lượng.
Hơn nữa, một nghiên cứu kéo dài ba tháng cho thấy phụ nữ dùng thực phẩm bổ sung phấn ong có ít các triệu chứng mãn kinh hơn. Ngoài ra, những chất bổ sung này đã giúp giảm cholesterol LDL và tăng cholesterol tốt HDL
10. Có thể cải thiện việc hấp thu chất dinh dưỡng, trao đổi chất và tăng tuổi thọ
Một số bằng chứng cho thấy phấn hoa ong có thể cải thiện việc hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể. Ví dụ, chuột thiếu sắt đã hấp thụ thêm 66% sắt khi phấn hoa được thêm vào chế độ ăn uống của chúng. Sự tăng trưởng này có khả năng là do phấn hoa có chứa vitamin C và bioflavonoids, giúp tăng hấp thu sắt. Ngoài ra, những con chuột khỏe mạnh được cho ăn phấn hoa đã hấp thụ nhiều canxi và phốt pho từ chế độ ăn uống.
Phấn hoa chứa protein và axit amin chất lượng cao có thể hỗ trợ sự hấp thụ đó.
Các nghiên cứu khác trên động vật đã chứng minh rằng phấn hoa ong có thể cải thiện sự phát triển cơ bắp, tăng tốc quá trình trao đổi chất và kéo dài tuổi thọ. Mặc dù các nghiên cứu trên động vật rất hứa hẹn, nhưng nó không rõ liệu hiệu quả này có tác dụng trên con người hay không. Cần nhiều nghiên cứu thêm để khảo sát tác dụng này.
11. An toàn cho hầu hết mọi người và dễ dàng thêm vào chế độ ăn uống hàng ngày
Phấn hoa có dạng hạt hoặc dạng bổ sung và an toàn cho hầu hết mọi người. Bạn có thể mua nó tại các cửa hàng y tế hoặc từ người nuôi ong địa phương của bạn. Phấn hoa ong có thể được thêm vào thực phẩm yêu thích của bạn như bữa sáng hoặc sinh tố. Tuy nhiên, những người bị dị ứng phấn hoa nên tránh các sản phẩm phấn hoa, vì chúng có thể gây ra các triệu chứng như ngứa, sưng, khó thở hoặc sốc phản vệ.
Các sản phẩm này cũng có thể tương tác xấu với thuốc chống đông máu, chẳng hạn như warfarin. Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú nên tránh các sản phẩm phấn hoa ong, vì bằng chứng không đủ về mức độ an toàn khi sử dụng cho trẻ sơ sinh.
Tóm lại, phấn hoa chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa.
Các nghiên cứu cho thấy mối liên quan giữa phấn hoa ong và các hợp chất của nó với lợi ích sức khỏe như giảm viêm, cũng như cải thiện khả năng miễn dịch, các triệu chứng mãn kinh và chữa lành vết thương.
Tuy nhiên, hầu hết các bằng chứng về phấn hoa ong và các thành phần của nó bắt nguồn từ các nghiên cứu trên ống nghiệm và động vật. Cần nhiều nghiên cứu về con người để làm rõ lợi ích sức khỏe của nó. Phấn hoa ong là một sự bổ sung tuyệt vời cho chế độ ăn uống của bạn và có thể dễ dàng mua từ các cửa hàng y tế hoặc người nuôi ong địa phương.